Ontdekkingsgeschiedenis
Vesicularia dubyana, beter bekend als Javamos of Christmas Moss, werd in 1851 ontdekt door de botanicus C. Müller, die de plant oorspronkelijk de naam Hypnum dubyanum gaf. In 1908 werd de soort herzien door Brotheus en kreeg ze haar huidige naam. De naam Vesicularia verwijst naar het Latijnse woord voor ‘bedekt met blaasjes,’ terwijl dubyana een eerbetoon is aan de Zwitserse botanicus J.E. Duby.
Herkomst en groeiomstandigheden
Dit lid van de Hypnaceae-familie, ook wel bekend als de slaapmosfamilie, komt voor in tropische gebieden zoals India, Maleisië, Java en de Filipijnen. In het wild groeit het mos op zowel droge als vochtige plaatsen, zoals boomstammen, rotsen en oevers van rivieren met wisselende waterstanden.
In aquaria vormt Vesicularia dubyana een donkergroen, dicht kussen van fijne, vertakte stengels met kleine lancetvormige bladeren tot 4 mm lang. Het mos hecht zich met rhizoïden (wortelharen) aan stenen, hout of andere oppervlakken, waardoor het een ideaal decoratief element is voor aquaria.
Sporenvorming en voortplanting
Javamos is een sporevormend mos dat zowel onder als boven water sporen ontwikkelt. Het produceert roodbruine kapselstelen van 1,5 tot 3 cm met kleine kapsels van 1 tot 1,5 mm. De rijping van de sporen duurt ongeveer twee maanden.
De plant is uiterst eenvoudig te vermeerderen: elk afgebroken takje kan uitgroeien tot een nieuw exemplaar. Dit maakt Vesicularia dubyana bijzonder geschikt als afzetsubstraat in kweekbakken. Bovendien biedt het mos, dankzij zijn fijne structuur, een toevluchtsoord voor eencelligen, die de eerste dagen als voedsel voor jonge visjes kunnen dienen.
Aquariumvereisten
Javamos stelt weinig eisen aan de wateromstandigheden en is daarom populair bij aquariumliefhebbers. Het groeit goed bij:
- Belichting: Bescheiden, 25W per 100 liter water
- Temperatuur: 20–30 °C
- Carbonaathardheid: 2–15 °dH
- pH-waarde: 5,8–7,5
Onderhoud
Door de fijne structuur is het mos gevoelig voor vervuiling, maar gelukkig is het robuust genoeg om eenvoudig te worden schoongespoeld. Regelmatig onderhoud helpt om opgehoopt vuil te verwijderen en de plant gezond te houden.
Conclusie
Vesicularia dubyana is niet alleen een esthetische verrijking voor elk aquarium, maar ook functioneel als kweeksubstraat en schuilplaats voor micro-organismen. Dankzij zijn veelzijdigheid en geringe onderhoudseisen is het een favoriet van zowel beginners als ervaren aquarianen.