De glasvaren of Afrikaanse watervaren werd voor het eerst botanisch beschreven door F?e in 1845 als Gymnopterus heudelotii. Door revisie van de familie werd in 1934 de naam veranderd door Alston.
De plant behoort tot de familie van de Aspleniaceae. Ze komt voor van Ethiopië tot Zuid-Afrika waar ze vooral in de spatzone van snelstromende rivieren onder water wortelt, maar de bladeren boven water houdt. In de regentijd staat de varen volledig submers.
Het is een amfibisch levende varen, in de natuur tot 50 cm hoog, in het aquarium echter beperkt tot 20 cm. De plant heeft een kruipende wortelstok met donkergroene, transparante, gesteelde bladeren, die nogal stijf en breekbaar zijn. De bladeren ontrollen zich op de typische wijze van de varens en ze zijn geveerd met gelobde segmenten. Aan de onderzijde van de bladeren vormt de plant (in emerse vorm) sporen, waarmee ze zich voortplant.
De plant heeft een voorkeur voor zacht, kalkarm, lichtzuur water. Koolzuurbemesting heeft een positieve invloed. De belichting is matig, temperatuur tussen 22 en 26°C pH van 5.8 tot 7.0 en KH tussen 2 en 10 °dH.
We kunnen de plant vegetatief vermeerderen door deling van wortelstokken of het afnemen van zijtakken. De plant groeit goed op beschaduwde plaatsen op de achtergrond of aan de zijkant, vooral als er wat stroming aanwezig is. Het is een fraaie contrastplant bij lichtgroene planten met ellipsvormige bladeren zoals Belgisch groen of Hygrophila stricta. Het is belangrijk de plant niet in de bodemgrond te zetten, de plant groeit beter als ze op kienhout, kurkschors of lavasteen gebonden wordt.
Een gevoelig punt is dat de plant niet bestand is tegen alkalische waterwaarden, in die omstandigheden zien we de bladeren zwart en vlekkerig worden. Bij gebruik van AWW water is CO2 toediening dus nuttig om de plant mooi te houden.
Nederlandse benaming :
– Afrikaanse watervaren
– Congovaren
Volgende gegevens vond ik terug in de literatuur :
Verspreidingsgebied :
– van Ethiopië tot zuid Afrika
– west Afrika
– tropisch Afrika
Van een ding zijn we zeker : hij komt uit Afrika
Uiterlijk :
Fijngeveerde olijfgroene tot donkergroene bladeren tot 40 cm lengte groeiend op een horizontale stevige wortelstok.
Bladeren zijn transparant, deze lichtdoorzichtigheid maakt dat deze plant een ongewoon kleureffect geeft. Zeer contrastgevend.
Verzorging :
De wortelstok niet in de bodem planten maar vasthechten op een substraat : steen, kurk of kienhout.
Wordt soms beschreven als niet te gemakkelijke plant :
– sommige houden het bij zacht en zuur water
– andere spreken van water met ca.10°DH en een PH van ca. 8
Dat kan er op wijzen dat deze plant zich goed aanpast.
Het leidingwater van AWW. is zeker geschikt.
Vraagt wel om een regelmatige (?) waterverversing zoals tenandere al onze vissen en planten. Zwakke stroming zou een gunstige invloed hebben op de groei .
Ook voor de belichting spreekt men van :
– gedempte belichting is raadzaam
– Van tamelijk veel tot gedempt licht
Plant heeft veel ruimte nodig want hij kan flink uitgroeien.
Vermeerderen :
Zoals de meeste planten met een wortelstok (bv. Anubias – Javavaren…) snijden we ( bv met een scherp mesje van het merk Gilette ) de wortelstokken in kleine delen en bevestigen deze op een substraat.
We zetten deze stukjes uit in een bakje met niet te hoge waterstand, bv.10cm
Niet te felle belichting (een klein bakje met weinig water geeft gevaar voor algen).
Hierbij kan een laag Lemna minor = eendekroos goed van pas komen, hoewel deze ?weldoener? ook voor wat last kan zorgen. Indien je in het bakje hebt gewerkt en je moet even zo vlug mogelijk… dan hangt de klink van de WC. ook vol eendekroos. Men kan niet alles hebben in het leven.
Mijn eigen ervaring met Bolbitis :
Al jaren heb ik deze plant in mijn aquarium staan.
Het is een grote bos die op kienhout staat, gemakkelijk uit te nemen voor onze tentoonstellingen. Hij staat in de stroming van de filteruitlaat. Aquarium van 150cm X 40cm X 50cm hoog.
Om de 14 dagen wordt er 50 liter water (AWW) ververst met toedienen van scheut plantenmest.
Belichting : 10 uren per dag – 3 lampen TLD 36 W / 89 = Aquarelle.
Waarschuwing : Oppassen voor baard en/of penseelalg. Daar het een trage groeier is moet je direct ingrijpen bij het vaststellen van deze algenpest. Besmette bladeren verwijderen, wortelstokken opnieuw gebruiken.
Tot slot :
Soms is het moeilijk om de namen van vissen en/of planten komende uit het Grieks of Latijn te onthouden.
Wel hier een tip : denk aan het Belgische idool : ?H?…de Lotti !?
Hubert Martens